Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) jest uznawana za skuteczną metodę leczenia wielu schorzeń, polegającą na dostarczaniu pacjentowi czystego tlenu pod zwiększonym ciśnieniem. Jednak nie każdy może korzystać z tej formy terapii, ponieważ istnieje szereg przeciwwskazań medycznych. Przeciwwskazania do tlenoterapii hiperbarycznej są kluczowym aspektem oceny pacjentów, którzy mają poddać się tej procedurze.
Przeciwwskazania Bezwzględne
- Nieleczona odma opłucnowa Odma opłucnowa, czyli obecność powietrza w jamie opłucnej, stanowi bezwzględne przeciwwskazanie do HBOT. Zmiany ciśnienia mogą prowadzić do powiększenia odmy, co jest stanem zagrażającym życiu. [źródło]
- Niektóre leki Stosowanie leków takich jak bleomycyna, doksorubicyna, disulfiram, cis-platyna i mafenid może prowadzić do poważnych interakcji z wysokim stężeniem tlenu, co czyni HBOT przeciwwskazaną. [źródło]
Przeciwwskazania Względne
- Choroby płuc Pacjenci z ciężkimi chorobami płuc, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma, cystic fibrosis czy rozedma płuc, muszą być dokładnie przebadani przed przystąpieniem do HBOT. Istnieje ryzyko zaostrzenia objawów tych chorób w wyniku zmiany ciśnienia i podwyższonego poziomu tlenu. [źródło]
- Choroby serca Osoby z niewydolnością serca lub innymi poważnymi chorobami kardiologicznymi mogą doświadczać niekorzystnych zmian hemodynamicznych podczas terapii, takich jak wzrost ciśnienia krwi i zmniejszenie pojemności minutowej serca, co może być niebezpieczne. [źródło]
- Epilepsja Pacjenci z padaczką mogą mieć zwiększone ryzyko napadów podczas tlenoterapii hiperbarycznej ze względu na wpływ wysokich poziomów tlenu na układ nerwowy. [źródło]
- Niedawne urazy i operacje ucha Osoby, które niedawno przeszły operacje ucha lub doświadczyły urazów uszu, są narażone na większe ryzyko barotraumy, co może prowadzić do poważnych komplikacji. [źródło]
- Zakażenia górnych dróg oddechowych Infekcje dróg oddechowych, takie jak przeziębienie czy gorączka, mogą powodować problemy z wyrównywaniem ciśnienia, co zwiększa ryzyko powikłań. [źródło]
- Problemy z zatokami i uszami Pacjenci z przewlekłymi problemami z zatokami lub uszami mogą mieć trudności z wyrównywaniem ciśnienia, co może prowadzić do bólu i urazów. [źródło]
- Claustrofobia Osoby cierpiące na klaustrofobię mogą doświadczać silnego niepokoju lub ataków paniki w zamkniętych komorach hiperbarycznych. [źródło]
- Choroby nowotworowe Istnieją kontrowersje dotyczące stosowania HBOT u pacjentów z aktywnymi nowotworami, ponieważ wysoki poziom tlenu może potencjalnie stymulować wzrost niektórych typów nowotworów. [źródło]
- Ciąża Choć HBOT nie jest jednoznacznie zakazana w ciąży, istnieje potencjalne ryzyko dla płodu. Decyzja o terapii powinna być podejmowana ostrożnie i indywidualnie. [źródło]
- Choroby metaboliczne Niektóre choroby metaboliczne, takie jak ciężka cukrzyca, mogą wymagać szczególnej ostrożności i dokładnego monitorowania poziomu glukozy podczas terapii. [źródło]
- Problemy neurologiczne Pacjenci z niektórymi problemami neurologicznymi, takimi jak migrena, mogą doświadczać zaostrzenia objawów podczas HBOT. [źródło]
- Aparat słuchowy w wywiadzie Pacjenci, którzy używają aparatów słuchowych, mogą doświadczać problemów podczas HBOT, ponieważ zmiany ciśnienia mogą wpływać na funkcjonowanie tych urządzeń.
- Rozrusznik serca Obecność rozrusznika serca może stanowić ryzyko podczas HBOT, dlatego wymaga szczególnej oceny przez kardiologa.
- Krwotok Osoby z aktywnym krwotokiem lub mające tendencję do krwawień powinny być dokładnie ocenione przed rozpoczęciem HBOT.
- Wysoka ciepłota ciała Pacjenci z przewlekłymi stanami gorączkowymi mogą być bardziej narażeni na komplikacje podczas HBOT.
- Zapalenie nerwu wzrokowego Pacjenci z zapaleniem nerwu wzrokowego mogą być bardziej narażeni na zaostrzenie objawów podczas HBOT.
- Niski próg drgawkowy Osoby z niskim progiem drgawkowym lub padaczką mogą być narażone na zwiększone ryzyko napadów podczas HBOT.
Wskazania kontrowersyjne lub niewskazane
- Martwica główki kości udowej Martwica główki kości udowej jest stanem, który wymaga indywidualnej oceny przed rozpoczęciem HBOT, ponieważ terapia może wpływać na procesy regeneracyjne kości.
- Urazy mózgu i rdzenia kręgowego Pacjenci z urazami mózgu i rdzenia kręgowego mogą wymagać szczególnej ostrożności i dokładnej oceny przed rozpoczęciem HBOT.
- Udary mózgu Choć niektóre przypadki udarów mózgu mogą być wskazaniem do HBOT, inni pacjenci mogą być bardziej narażeni na komplikacje.
- Zapalenie śródpiersia po sternotomii Stan ten wymaga szczególnej oceny przed HBOT, ponieważ może prowadzić do poważnych komplikacji.
- Anemia sierpowatokrwinkowa Pacjenci z anemią sierpowatokrwinkową mogą być bardziej narażeni na komplikacje podczas HBOT.
- Zawał serca Pacjenci po przebytym zawale serca wymagają szczególnej oceny przed rozpoczęciem HBOT, ponieważ terapia może wpływać na funkcje serca.
- Zapalenie ucha środkowego Stan zapalny ucha środkowego może być przeciwwskazaniem do HBOT ze względu na ryzyko barotraumy.
Ocena Przed Leczeniem
Przed rozpoczęciem tlenoterapii hiperbarycznej każdy pacjent powinien przejść dokładną ocenę, która obejmuje:- Wywiad medyczny Zbadanie historii chorób pacjenta, w tym wcześniejszych operacji, przewlekłych schorzeń i aktualnie przyjmowanych leków.
- Badania fizykalne Otoskopia (badanie ucha), ocena funkcji płuc (spirometria), EKG oraz dodatkowe badania obrazowe, takie jak RTG klatki piersiowej. [źródło]
- Instrukcje bezpieczeństwa Pacjenci powinni być dokładnie poinformowani o technikach wyrównywania ciśnienia w uszach, postępowaniu w razie nagłych wypadków oraz o potencjalnych ryzykach związanych z terapią. [źródło]